گیدو آرتزو

گیدو آرتزو (Guido d’Arezzo) کشیشی ایتالیایی متولد ۹۹۱ یا ۹۹۲ و متوفی ۱۰۳۳ است که در قرون وسطی زندگی می‌کرد و نت‌نویسی را بنیان نهاد. از او به عنوان نمادگذار نت‌های موسیقی به صورت امروزی (یا نمادگذاری مدرن یا نمادگذاری استف) یاد می‌شود. روش نت‌نویسی او جایگزین نمادگذاری «نیومتیک» (نمادگذاری قدیمی) شد. نوشته او، «میکرولوگِس»، دومین مقاله در زمینه موسیقی در قرون وسطی بود. در هر صورت نام گیدو آرتزو در تاریخچه نت موسیقی می‌درخشد.

پیرامون گیدو آرتزو

گیدو راهبی از نظام بندیکتی و اهل شهرِ ایالتی آرتزو در ایتالیا بود. تحقیقات اخیر مقاله میکرولوگس او را متعلق به سال ۱۰۲۵ یا ۱۰۲۶ میلادی می‌دانند چرا که او در نامه‌ای بیان کرده که آن را در سی و چهار سالگی نوشته است. تاریخ احتمالی تولد او سال ۹۹۱ یا ۹۹۲ در نظر گرفته می‌شود. او اوایل زندگی حرفه‌ای خود را در صومعه پامپوزا (در ساحل آدریاتیک نزدیک فِرِرارا) گذراند. در آن هنگام، مشقتی که سرود خوان‌ها برای حفظ کردن سرودهای گریگوری داشتند، نظر او را جلب کرد.

او روشی را برای آموزش به سرودخوان‌ها ابداع کرد تا آن‌ها در زمانی کوتاه سرودها را یاد بگیرند. این روش خیلی زود در شمال ایتالیا زبانزد شد. هر چند این کار دشمنی و حسادت راهبان دیگر در صومعه را برانگیخت و او وادار شد تا به آرتزو برگردد، و در شهری زندگی کند که هیچ صومعه‌ای نداشت، اما گروهی بزرگ از آوازخوان‌های کلیسائی در آن شهر بودند که مربی آنها، اسقف تدالد، از گیدو برای رهبری آوازخوان‌ها دعوت بعمل آورد.

هنگامی که در آرتزو بود، روش‌های آموزش خود را توسعه داد، از جمله نمادگذاری استف و استفاده از «اوت – رِ- می‌– فا – سو – لا» (دو – رِ – می‌– فا – سو – لا) برای نت خوانی (و حفظ کردن نت‌ها). بخش‌های «اوت – رِ- می‌– فا – سو – لا» از شش بیت اول سرود «اوت کوئینت لاگزیس» گرفته شده‌است.

سرود جان

سرود جان (Hymnus in Ioannem) یا «تا بتوانند آرامش داشته باشند» (Ut queant laxis) ترانه‌ای دیرین در ثنای یحیی باپتیست است که توسط گیدئو دآرتزو نواخته شد. پیدایش نت از همین ملودی سرچشمه می‌گیرد و نت‌های شش‌گانه از متن زیر اقتباس شدند:

Ut queant laxis resonare fibris Mira gestorum famuli tourum Solve poluti labireatum Sancte Johannes.

تا با الیاف بندگان معجزه برجها طنین انداز شوند.

روش دست گیدو آرتزو

گیدو با ابداع «روش دستِ گیدو» اعتبار پیدا کرد، یک روش حفظی که بسیار مفید واقع شد. در این روش بندهای انگشتان، متناظر با نت‌های موسیقی در نظر گرفته می‌شوند. البته این روش را به‌طور کامل نمی‌توان به او نسبت داد. چون تنها توضیحی ابتدایی درباره این روش از گیدو موجود است که نمی‌تواند سیستم هگزاکوردهای طبیعی، سخت و نرم را به‌طور کامل شرح دهد.

روش دست گیدئو

«میکرولوگِس» در زمانی نوشته شد که گیدو با گروه سرود کلیسائی آرتزو همکاری می‌کرد و به «تدالد» اهدا شد (که شامل روش‌های آموزشی بود که گیدو در آن زمان توسعه داد). خیلی زود «میکرولوگِس» توجه جان پاپ نوزدهم را به خود جلب کرد، او گیدو را به رم دعوت کرد و گیدو (به احتمال زیاد در سال ۱۰۲۸) به آنجا رفت اما بعلت بدن ناتوانش پس از مدت کمی به آرتزو بازگشت. در آن هنگام بود که او نامه‌ای به مایکل پامپوزا نوشت و در آن از روش حفظی «اوت – ر – می‌– فا – سو- لا» گفت. بعد از این زمان تنها اطلاعات اندکی از گیدو موجود است.

سخن پایانی

گیدو از آرتزو (Guido of Arezzo) کشیشی اهل آرتزو در ایتالیا بود که او را گوئیدو د آرتزو نیز خطاب می‌کنند. این کشیش در سال ۹۹۱ یا ۹۹۲ در آرتزو به‌دنیا آمد و در سال ۱۰۳۳ چشم از جهان فرو شست. او نظریه‌پردازی در زمینه موسیقی بود که در قرون وسطی زندگی می‌کرد.سیستم نمادگذاری کامپیوتری موسیقی گیدو و مسابقات بین‌المللی سرودهای چند صدائی گیدو با احترام به گیدو نامگذاری شدند.