امیر حیاتی

امیر حیاتی نوازنده تنبور، مقام‌دان، کلام‌خوان و شاعر اهل ایران بود که در سال ۱۳۰۰ در صحنه به‌دنیا آمد و به سال ۱۳۸۴ درگذشت. او یکی از بزرگان تنبور است که سهم بزرگی در زنده نگاه داشتن این ساز باستانی و مقام‌های آن داشت.

ساز این استاد بسیار منحصربه‌فرد بود و صدایی بسیار پرطنین داشت. درویش امیر نام این ساز را ندالحق گذارد و اکنون برخی اساتید سازنده تنبور نمونه‌هایی از آن را طراحی کرده‌اند. کاسه این ساز بزرگتر از اندازه متعارف آن است و صدای ویژه‌ای دارد.

زندگی‌نامه درویش امیر حیاتی

امیر حیاتی نواختن تنبور را از ۱۲ سالگی نزد پدر خود آغاز کرد. سپس نزد آقا سید نصرالدین جیحون آبادی به مدت چندین سال به آموختن مقامات مجلسی و حقانی پرداخت. شخصیت او در عین سادگی آمیخته با شور و عشق و جنون بود و همین ویژگی بود که باعث تفاوت نوازندگی و مقام‌خوانی وی با دیگر اساتید به‌نام تنبور شد.

وی شاگردان بسیاری از جمله سید خلیل عالی‌نژاد و کیخسرو پورناظری را تربیت کرد. امیر حیاتی اولین کسی بود که اشعار فارسی را با ساز تنبور همراه ساخت. تا پیش از حیاتی، فقط اشعار لکی و کردی با تنبور همراه می‌شد. در اوایل دهه سی بنا به درخواست دوستانش به تهران آمد و تا آخر عمر در آنجا اقامت گزید.

آهنگ علی گویم علی جویم

آهنگ معروف «علی گویم علی جویم» که در سال ۱۳۳۹ ساخته شد.

علی‌گویم علی جویم

علی درمان درد من،

علی آرام جان من، علی روح و روان من

در همان سال به دعوت مسئولان رادیو ایران به ضبط و اجرای چندین مقام باستانی تنبور و «علی گویم علی جویم» پرداخت. این امر عامل مهمی در شناساندن موسیقی تنبور در خارج استانهای لرستان و کرمانشاه بود. وی شیوه‌ای منحصر به فرد در نوازندگی تنبور داشت که بی شک در نیم قرن گذشته بیشتر نوازندگان از شیوه نواختن حیاتی بهره فراوان برده اند. حیاتی ساز خود را «ندالحق» می‌نامید. این تنبور کاسه‌ای به مراتب بزرگتر و صدایی طنین‌انداز‌تر داشت.