سید ایاز قزوینهای
سید ایاز قزوینهای، نوازده، مقامدان و استاد تنبور اهل قزوینه کرمانشاه است که در نگهداشت و حفظ مقامهای تنبور نقشی بهسزا داشت. او هم مقامهای کلام حقانی و مقامهای باستانی تنبور را زنده نگه داشت و هم شاگردان بسیار زیادی را آموزش داد. از جمله شاگردان بهنام او میتوان به فرید الهامی، فرنود الهامی، سید محمد ذوالنوری و خانعلی بگلر اشاره کرد. بدون تردید او یکی از بزرگان ساز تنبور است که متاسفانه آثار چندانی از او در دست نیست.
زندگینامه سید ایاز قزوینهای
سید ایاز قزوینهای فرزند طهماسب در سال ۱۲۸۷ شمسی در روستای قزوینه از توابع شهرستان کنگاور دیده به جهان گشود. پدر واجدادش همگی از نوازندگان ممتاز تنبور بودند. از بین نوازندگان معاصر، او با اشتیاق و توانمندی بسیار زیاد، آهنگهای اصیل کردی را به شاگردانش آموزش داد. از جمله این مقامها میتوان به ساروخانی، فتاح پاشای، گله و دره، سحری و سوار سوار اشاره کرد.
ایاز بسیاری از آهنگهای مذهبی یارسان را نیز با مهارتی بی نظیر و پنجهای سحرآمیز نواخت. اینکه بگوییم در بین همگنانش کسی را با وی یارای برابری نبود کمی دور از انصاف است اما میتوان گفت او در کارش استادی برجسته بود. همگان نواختن او در شیخ امیری، طرز رستم، سحری سید خاموش، عابدینی ،بابافقیه، شاخوشینی را تایید میکنند.
این سید وارسته وتنبور نواز شایسته، در کلام خوانی همراه با تنبور بیشترین مقامهای کهنسال یارسان را به شیوهای یگانه وممتاز اجرا کرد. آنگونه که نوازندگان متاخر بیشتر همان شیوه نوازندگی وی را پیش گرفتند. بنا به دست نوشتههای سید ایاز وی از محضر برادرش ونیز سید نصرالدین خاموشی جیحون آبادی وسید بابا حسینی یادگاری ، در ارتباط با آهنگهای پیشینیان، استفادههای بسیار برد. تعدادی از تنبور نوازان معاصر از جمله شادروان درویش امیرقلی امیرحیاتی از محضر وی بهره بردند.
سید ایاز قزوینهای در پاییز سال ۱۳۵۱ در گردهمایی تنبور نوازان غرب ایران، در محل رادیو و تلویزیون کرمانشاه حاضر شد. در آنجا به اجرای قطعاتی از آهنگهای ساروخانی و گله وه دره و سحری و … پرداخت. این نوازندگی مورد توجه همه حاضرین و مجریان برنامه قرار گرفت. سید ایاز قزوینه در سن ۸۵ سالگی دار فانی را وداع گفت.
منبع برای مطالعه بیشتر
نگارنده: تنبورنواز
تنبورنوازان | 18 بهمن 02
