کیخسرو پورناظری

کیخسرو پورناظری استاند تنبور، موسیقی‌دان، نوازنده و آهنگساز اهل ایران است که در سال ۱۳۲۳ در کرمانشاه متولد شد. از او آلبوم‌های ماندگاری در زمینه ساز تنبور وجود دارد که هر اهل دلی را شیفته خود می‌سازد.

زندگی‌نامه کیخسرو پورناظری

کیخسرو پورناظری در ۷ خرداد سال ۱۳۲۳ در محله برزه‌دماغ در کرمانشاه متولد شد. پدرش، پرویز پورناظری، معروف به حاجی‌خان از شاگردان علینقی وزیری، درویش‌خان و مادرش، پورانداخت سرحددار، مدیر دبیرستان دخترانهٔ پوراندخت کرمانشاه و اولین زن دیپلمه در این شهر بود. پورناظری از کودکی موسیقی را با ساز تار شروع کرد و نزد پدر کتاب‌های هنرستان موسیقی، آثار وزیری و ردیف موسیقی سنتی ایران را فرا گرفت. شعر و ادبیات کهن فارسی را از مادرش آموخت و از شاعرانی چون غلامرضا کیوان سمیعی و یدالله بهزاد کرمانشاهی را درک کرد.

وی در رشتهٔ مهندسی راه و ساختمان به تحصیل پرداخت و در سال سوم آن را رها کرد، چرا که آن را با حال و هوای خود هماهنگ ندید. پس از آن وارد رشته موسیقی در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران شد. وی بعدها با حضور در کلاس‌های غلامرضا دادبه، به مدت ۱۲ سال تاریخ و فرهنگ ایران باستان را نزدش آموخت. پورناظری در سال ۱۳۵۱ به عنوان کارشناس موسیقی در وزارت فرهنگ و هنر وقت به گردآوری و بازسازی نغمه‌های موسیقی کردی و سنتی پرداخت و سرپرستی ارکستر کردی و سنتی را تا سال ۱۳۵۷ به عهده داشت.

فعالیت‌های هنری

کیخسرو پورناظری در سال ۱۳۵۹ گروه تنبور شمس را بنیان نهاد که این کار، راهی نوین را برای نگاه به گروه‌نوازی موسیقی تنبور پیش اهل موسیقی نهاد. از این منظر کاری را که کیخسرو پورناظری با ساز تنبور کرد می‌توان بعدها با تجربه گروه کامکارها در نوسازی موسیقی کردی مقایسه نمود. حاصل این گروه آلبوم «صدای سخن عشق» با صدای شهرام ناظری بود. بعدها پورناظری آثاری چون «حیرانی»، «مطرب مهتاب رو» را با ناظری کار کرد و البته در این میان برخی از آثار همانند تصنیف مردان خدا را هم با جلال‌الدین محمدیان به صحنه برد.

پورناظری در سال‌های میانی دهه ۱۳۷۰ به اتفاق فرزندانش، تهمورس و سهراب تحولی جدی‌تر در گروه شمس را کلید زد که حاصل آن اجرای بیش از ۳۰۰ کنسرت در داخل و خارج از ایران بود. این گروه آثاری چون «مستان سلامت می‌کنند» با صدای بیژن کامکار و «پنهان چو دل» با صدای حمیدرضا نوربخش را هم انتشار عمومی داده‌است. کیخسرو پورناظری هم‌اکنون مدیریت آکادمی موسیقی پورناظری را در شهر تهران بر عهده دارد. دو فرزند کیخسرو پورناظری به نام تهمورس و سهراب پورناظری نیز به فعالیت‌های موسیقی پرداخته‌اند.

آلبوم‌های کیخسرو پورناظری

برخی از آلبوم‌های مشهور کیخسرو پورناظری عبارتند از:

• از دوار چرخ
• بر سماع تنبور (خواننده: علی‌رضا قربانی)
• قطره‌های باران (خواننده: علی‌رضا قربانی)
• مطرب مهتاب‌رو (خواننده: شهرام ناظری)
• پنهان چو دل (خواننده: حمیدرضا نوربخش)
• نیشتمان (خواننده: نجمه تجدد)
• افسانه تنبور (خواننده: بیژن کامکار)
• مستان سلامت می‌کنند (خواننده: بیژن کامکار)
• حیرانی (خواننده: شهرام ناظری)
• صدای سخن عشق (خواننده: شهرام ناظری)

مطرب مهتاب‌رو

مطرب مهتاب‌رو یکی از آلبوم‌های ماندگار موسیقی اصیل ایران است که با آواز شهرام ناظری در پهنه موسیقی کشور طنین افکند. در این آلبوم کیخسرو پورناظری و علی‌اکبر مرادی تنبورنوازی کردند و اثری ماندگار برجای گذاشتند.

آلبوم مطب مهتاب‌رو

مهتاب‌ رو نام آلبومی است با صدای شهرام ناظری و آهنگسازی کیخسرو پورناظری که توسط «شرکت فرهنگی و هنری بیستون» که با مدیریت تولید محمد علی عزیزی منتشر شده‌است. نوازندگی این اثر را «گروه تنبور شمس» بر عهده داشت. تصنیف مهتاب‌رو از جمله درخشانترین تصنیف‌هایی است که نشان از درک «کیخسرو پورناظری» از اشعار مولانا دارد. وی به این دلیل که شهرام ناظری به گفتهٔ داریوش صفوت صدایی خاص و اساطیری دارد خوانندگی این اثر را به او سپرد.

صدای سخن عشق

کیخسرو پورناظری آهنگسازی صدای سخن عشق یکی دیگر از آلبوم‌های ماندگار شهرام ناظری است. در این آلبوم سرپنجه سید خلیل عالی‌نژاد بیداد می‌کند و رمز ماندگاری این آلبوم است. شاید صدای سخن عشق در این آلبوم صدای ساز سید خلیل باشد که اینگونه اعجاز کرد.

آلبوم صدای سخن عشق

صدای سخن عشق آلبومی است از شهرام ناظری که بخشی از آن به زبان فارسی و تعدادی از اشعار آن به زبان کردی خوانده شد. این آلبوم شش ترک دارد که عبارتند از: «خلوت خاص»، «مردان خدا»، «یارب شو زنده داران»، «تجلی طور»، «آواز تنبور» و «باید که جمله جان شوی»

این آلبوم در سال ۱۳۶۲ منتشر شد و نوازدگان آن عبارتند از: سید خلیل عالی نژاد، گل نظر عزیزی، علی اکبر مرادی، سیاوش نورپور، سید، فرامرز رعنایی، عبدالرضا رهنما، کیخسرو پورناظری، فرشید عندلیبی.