مقام بابا سرهنگی

مقام بابا سرهنگی یکی از مقام‌های کلام حقانی ساز تنبور است که به ریشه در دوران پیش از پردیور دارد و بسیار عرفانی و حزین است. این مقام هم از جنبه معرفت‌شناختی برای یارسان جایگاهی ویژه دارد. از منظر آموزشی نیز هنرجویان تنبور با شناخت مقامات کهن تنبور می‌توانند ارتباط عاطفی و ژرف‌تری با این کهن ساز ایران باستان برقرار نمایند.

نت مقام بابا سرهنگی

مقام بابا سرهنگی بوسیله رامتین کاکاوندی در کتاب هفتاد و دو مقام تنبور در کوک شیخ امیری نت‌نویسی شد. در این نت‌نویسی از روایت سید خلیل عالی‌نژاد استفاده گردید.

همچنین میزان موسیقی 4/۴ است که یک میزان ساده چهار ضربی می‌باشد. به این معنا که در هر میزان باید چهار نت سیاه اجرا شود. گام موسیقی نیز همه نت‌ها بکار اجرا می‌شوند و نت بمل یا دیز نداریم. نمونه‌ای از اجرای مقام بابا سرهنگی از فرنود الهامی نیز برای هنرجویان ارائه گردید.

پیرامون بابا سرهنگ

باباسرهنگ دودانی پسر ابراهیم از مشاهیر بزرگ اهل حق می باشد که در سال ۳۱۴ هجری شمسی در ده دودان متولد شد. بادولک تنبور ایران، رامتین کاکاوندی در کتاب هفتاد و دو مقام تاریخ تولد او را ۵۰۸ هجری شمسی ذکر کرد.

او در جوانی به شعر و ادب علاقه مند شد و به ممالک همجوار اسلامی سفر کرد و مشغول آموختن علم و حکمت شد سپس به دودان بازگشت و شاگردانی همچون بابا قیصر، بابا گرچک، بابا خونکار، بی‌بی صبوره، بی‌بی تبریز، بابا یورنج کلاتی، بابا سورنج کلاتی، سلطان قوژنج به حضور وی رسیدند و در نزد او به کسب فیض پرداختند.

مقام بابا سرهنگی منسوب به او است؛ مردی که در پیرامون کوه شاه در دوارده فرسنگی نیمروز به‌دنیا آمد. او در اوآخر قرن چهارم هجری در ده طه ویله ی عراق به درود حیات گفت.

دونادون یعنی جامه به جامه و در عقیده یارسان یعنی فردی که می میرد و دوباره در مکانی دیگر به دنیا می آید. برای نمونه ممکن است شخصی که الان در ایران زندگی می کند بعد از وفاتش در کشور دیگری و در قالب شخص دیگری به دنیا بیاید.(همانند نظریه تناسخ)

دوره باباسرهنگ پیش از دوره سلطان اسحاق است به عقیده یارسانیان کاملترین دوره ذاتی دوره حضرت سلطان اسحاق بود. در زمان سلطان اسحاق کلماتی سروده شد که به دوره پیش از او یعنی  دوره بابا سرهنگ، بوده اشاره دارد. برای نمونه کلمات ذیل از پادشاه مرمو:

بنیامم نهنگ،بنیامم نهنگ                               ویم بحر سرم بنیامم نهنگ

چلتن والاویژ او گرد هونگ                              ایسا سلطانم یورتما سرهنگ

در این کلام تصریح می‌شود که بابا سرهنگ در دوره پیش از پردیور بود.