مقام بله شیته

بله شیته

بله شیته یکی از مقام‌های کلام حقانی با ساز تنبور است که هم از جایگاهی عرفانی برخوردار است و هم دارای ذکر و نوا است. این مقام در رسای بابا ناعوث یکی از بزرگان یارسان است که بوسیله قاضی نبی تنظیم گردید. بِلَه در زبان کردی اشاره به ابراهیم دارد که لقب باباناعوث است. در این نوشتار کوشش بر آن است تا نت‌نویسی و شیوه نواختن این مقام در اختیار هنرجویان تنبور قرار گیرد.

هی بله‌شیته، یار بله‌شیته، گیان بله‌شیته

خاک زرده‌گل ذاتش هامیته

بله‌شیته، گیان بله‌شیته

نت مقام بله شیته

نت مقام بله‌شیته را رامتین کاکاوندی براساس روایت سید خلیل عالی‌نژاد تهیه و تنظیم کرد. این نت در میزان موسیقی ۶/۸ است یعنی در هر میزان باید ۶ نت چنگ اجرا شود. براساس گام موسیقی نیز همه نت‌ها را بکار بنوازید.

فرید الهامی نیز این مقام را در آلبوم هزاره تنبور ماندگار کرد و به‌زیبایی نواخت و اجرا نمود. از نظر شیوه نواختن، این مقام ساده است با این وجود بسیار زیبا و اثرگذار می‌باشد. تمرین مقام بله شیته به هنرجوان تنبور پیشنهاد می‌شود.

پیرامون باباناعوث

آنچنان که ذکر آن رفت مقام بله شیته در توضیف احوال و در رثای بابا ناعوث است. این پیر عارف نزد یارسان بسیار عالی مقام و مورد احترام است. مقام بابا ناعوثی تنبور یکی در انواع سه‌گانه برای او نواخته‌می‌شود.

بابا ناعوث در اواخر قرن پنج یعنی سال ۴۷۷ هجری در روستای سرکت از هورامان کردستان به‌دنیا آمد. نام او را باباناوس و ناوز نیز می‌گویند. براساس دفتر پردیوری دومین دوره پس از شاه خوشین مربوط به اوست.

او پیش از سلطان اسحاق (سهاک) زندگی می‌کرد و از او بسیار به نیکی یاد می‌شود. سخنان بسیار تاثیرگذاری داشت و مانند دیگر بزرگان ادیان در دنیا همواره به خوبی و درستی تاکید داشت. خوب بودن، مهرورزی و انسان بودن اصول آموزشی او بود. بنابراین پیش از آنکه به افسانه یا قدسی بودن او بپردازیم بهتر است کلامش را بشنویم که در جستجوی خوبی بود. با احترام به همه ادیان و باورها می‌توان زیبایی‌ها را دید. مقام بله شیته نیز سال‌ها به احترام او با تنبور نواخته می‌شود.