طرز تیمور (ته‌رز تیمور)

طرز تیمور (ته‌رز تیمور) یکی از مقام‌های کلام حقانی با ساز تنبور است که بیشتر حالتی عرفانی و راز و نیاز با بزرگان اهل حق را دارد. این مقام منسوب به شاه تیمور است و هم از جهت کوک تنبور و هم فواصل شیوه جدیدی را در مقام‌نوازی همراه دارد.

تیمور فرزند رضا بانیارانی از مشاهیر و بزرگان اهل حق و یارسان است که در اویل قرن نوزدهم میلادی (۱۸۱۱) به‌دنیا آمد. زادگاه او ده بانیاران در کرمانشاه است و در همان ده و توت‌شامی و صحنه به تحصیل و کسب معرفت پرداخت. از او مجموعه‌ای به نام دفتر تیمور به یادگار مانده‌است.

جهانگیر منم جهانگیر منم ♪♬♫♪ یار تیمور فریاد جهانگیر منم

عالی قلندر تن بی سر منم ♪♬♫♪ هفتاد و دو دین رواج کر منم

نت مقام طرز تیمور

مقام طرز تیمور در کوک طرز است و بوسیله رامتین کاکاوندی در کتاب هفتاد و دو مقام تنبور نت‌نویسی شد. رامتین تنبور ایران این مقام را به‌روایت سید عزیز ذوالنوری به‌نگارش درآورد و میزان موسیقی آن آزاد است.

پیرامون تیمور مقام‌های زیادی وجود دارد که عبارتند از:

مقام ته‌رز تمیور
مقام های تیمور تیمور
مقام تیمور رنگینه
مقام حق تیمور گیان

متن مقام به صورت زیر است:

سرداس وه رای حق تیمور ♪♬♫♪ دین تیمور، ایمان تیمور

های تیمور تیمور ایمانم تیمور ♪♬♫♪ از وه فدایت بام ابراهیم سور

پایان سخن

شاه تیمور فرزند رضا باینارانی که از مشاهیر و عظمای اهل حق است. بنابه به مقدمه دیوانش که در اواخر قرن سیزدهم هجری نوشته شد او در سال ۱۲۴۶ هجری در دیه بانیاران کرمانشاه متولد شد. او نیز چنین گفته است که : «ولادت من در بایناران و نشاتم در توت شامی بود».

شاه تیمور در خانقاء بایناران به تعلم و حفظ سرانجام و روایت اشعار و تحصیل زبان و علم باطن پرداخته است. سپس به کرند و کرمانشاه سفر کرد و استادان و عالمان آن سامان را ملاقات نمود. پس از آن به دیه توت شامی رهسپار شد و به خدمت سید براکه رسید و از او کسب فیض کرد و خرقه ارشاد و وعظ اهل حق پرداخت.

پس از مدتی به تهران عزیمت کرد و چون گروه یارسان در پیرامون او گرد آمدند، از اینرو برخی او را به اتهام داعیه سلطنت به دولت ناصرالدین شاه (۱۲۶۴- ۱۳۱۳) هجری معرفی کردند. پیامد آن، شاه تیمور را دستگیر و پس از شش ماه زندانی او را به کرمانشاه اعزام نمودند. سرانجام در سبزه میدان کرمانشاه کشتند و پیروانش جسد او را در گورستان کرمانشاه در حجره مظفر علیشاه کرمانی بخاک سپردند. اکنون مقام طرز تیمور در رسای اوست.