چوپی رزبار

مقام چوپی رزبار یکی از مقام‌های مجلسی (باستانی) ساز تنبور است که از حال و هوای بزم برخوردار است و ریتم بسیار زیبایی دارد. این مقام یکی از کهن مقام‌های تنبور است که تاریخی بلند را در پی خود دارد. مقام‌های مجلسی معمولا پیشینه در سازهای دیگر دارند و البته داستان‌ها و افسانه‌هایی همراه آنها است.

پیرامون مقام چوپی رزبار

مقام چوپی رزبار را یحیی رعنایی و پویان رعنایی در آلبوم مقامات کهن تنبور اجرا کردند. با توجه به پیشینه و اعتبار یحیی رعنایی در زمینه تنبور، می‌توان این اجرا را به‌عنوان یک روایت معتبر برای این مقام قلمداد کرد.

چوپی، نام رقص یا گونه‌ای از رقص کردی و لری است. برخی منابع مجموعه رقص‌های کردی را چوپی می‌نامند که خود به شیوه‌های مختلف تقسیم می‌شود. اما برخی دیگر چوپی را یکی از شیوه‌های رقص کردی می‌دانند. می‌توان گفت که چوپی در معنای خاص، شیوه‌ای از رقص کردی است، اما چون در همه یا بیشتر گونه‌های رقص کردی، شخصی به نام سرچوپی‌کش حضور دارد، چوپی نام عام رقص‌های کردی تلقی می‌گردد.

پایان سخن

چوپی رزبار ترکیبی از دو واژه «چوپی» و «رزبار» است. هم در مناطق کردنشین و هم در میان لرها و لکستان رقص چوپی بسیار مرسوم و طرب‌انگیز است. برخی از منابع چوپی را به مجموعه رقص‌های کردی اطلاق می‌کنند. بنابر این دیدگاه، چوپی گونه‌های فراوانی دارد که در هریک از سرزمین‌های کردنشین نیز گرایش به چند گونۀ آن وجود دارد.

واژه دوم «رزبار» است. رحمت‌الله قاضیان در کتاب مذاب اسلامی تصریح دارد: اهل حق به فاطمه دختر محمد «رزبار» می‌گویند. یارسان عقیده دارند فاطمه به هنگام جنباندن گهواره فرزندش حسین اسرار فاش می‌کرد. پس مولا به او گفت: رازدار باش؛ ازاین‌رو، لقب فاطمه، رزبار شد که به معنی راز نگه‌دار است. خواجه‌الدین در کتاب سرسپردگان تاریخ می‌گوید: منابع اهل حق، خاتون دایراک مادر سلطان اسحاق را مظهر فاطمه بنت اسد می‌دانند.

فهرست منابع

خواجه الدین، محمدعلی. (۱۳۶۲). سرسپردگان تاریخ و شرح عقاید دینی و آداب‌ورسوم اهل حق. تهران: منوچهری. ص ۲۹.

قاضیان، رحمت‌الله. (۱۳۹۹). مذاهب اسلامی. تهران: افروغ. ص ۴۷.