مقام فانی فانی (نت تنبور)

مقام فانی فانی یکی از مقام‌های کلام حقانی ساز تنبور است که در آیین‌های سوگ‌واری با تنبور نواخته می‌شود و حال و هوایی معنوی دارد. این مقام در رسالی فانی بودن دنیا است و بر باقی بودن حق تاکید دارد. خداوند است که باقی است و انسان را از فنا گریزی نیست. روزی ندایی از مردی به نیلوفر آمد که به او بگو، زندگی یک هدیه است. در این مقام نیز ندایی خطاب به داود مقدس بر فنای انسان و بقای حق با تنبور نواخته می‌شود.

دنیا فانی‌ین داود گیان (دنیا فانی است داودجان)

هر حق باقی‌ین داود گیان (تنها خدا باقی است داودجان)

نت تنبور مقام فانی فانی

استاد محمد ذوالنوری این مقام را به کمال نت‌نویسی کرد و در کتاب آموزش مقدماتی و متوسط تنبور ارائه نمود. شوربختانه این کتاب هرگز تجدید چاپ نشد و کاست تنبورنوازی اصیل استاد برای مقام‌ها نیز در دسترس نیست. همچنین رامتین کاکاوندی مشهور به شوریده تنبور در کتاب هفتاد و دو مقام تنبور به نت‌نویسی این مقام پرداخت. سایت تنبور ایران نیز این مقام را نت‌نویسی کرده و در اختیار هنرجویان قرار داده است.

«فنا» در لغت به معنای نیستی و نابودی است و نقطه مقابل بقا که به معنای ماندن و باقی بودن است. در همه ادیان صحبت از فنای انسان و بقای خداوند است که در آیین‌های گوناگون نیز در این بحث، نقطه اشتراک زیاد است. غم و اندوهی انسان فانی را همراه است که شاید بتوان آن را اینگونه خلاصه کرد: زندگی دروغی شیرین و مرگ حقیقتی تلخ است. در مقام فانی فانی نیز صحبت بر همین است.

مقام‌های اندوهگین در تنبور کم نیست اما شاید بتوان این مقام را با مقام باریه و مقام طرز رستم نزدیک دانست. همچنین شاید بتوان گفت که این مقام نقطه مقابل کلام و مقام شادی هی شادی است. اجرای زیبای این مقام توسط پوریا سیحون نیز شنیدنی است.

داود کوسوار

در این مقام خطاب به داود است و شاید بد نباشد با داود آشنا شویم. یکی از شخصیت‌های مورد توجه در فرقه اهل حق «حساو» معروف به «حضرت داود» است. بنابر باور اهل حق او دون ومظهر «داود کوسوار» از یاران خاص سلطان اسحاق ویکی از «هفتن» است.

در مجاورت روستای زرده در دهستان بان‌زرده در شهرستان دالاهو مکانی تحت عنوان زیارتگاه حضرت داود وجود دارد. در منابع اهل حق از او به «حساو» یا «اصحاب زنگی» تعبیر می‌کنند. همچنین او را، دُون و مظهر «داود کوسوار» یکی از یاران خاص سلطان اسحاق ویکی از «هفتن» می‌دانند. با توجه به اینکه این مکان در مسیر آرامگاه «بابا یادگار» قرار دارد در میان پیروان فرقه اهل حق دارای جایگاهی ویژه است.