کتاب آموزش تنبور

کتاب آموزش تنبور نوشته یاشار بهنود است که شامل جلد نخست (مبانی)، جلد دو (تصانیف و ذکر‌ها) و جلد سوم (نظم مجازی) می‌باشد. این مجموعه توسط انتشارات نی منتشر گردید و با استقبال زیادی نیز مواجه شد.

با نگاهی به مجموعه کتاب‌های موجود در زمینه تنبور، به سادگی می‌توان به کمبود منابع مکتوب در مورد ساز تنبور، نسبت به سایر سازها پی برد. این فقر تنها با تلاش نوازندگان و معلمان این ساز از بین خواهد رفت. یکی از دلایل ضرورت چاپ کتاب آموزش تنبور یاشار بهنود جلد اول ، تلاش در جهت افزایش منابع مکتوب علمی در مورد تنبور است.

با توجه به نوپا بودن این ساز مهجور، در عالم علم جدید که همه چیز در آن با جهت افزایش منابع مکتوب علمی در مورد تنبور است. کتاب آموزش تنبور یاشار بهنود مانند کتاب صد درس نوشته علی‌اکبر مرادی و هفتاد و دو مقام تنبور نوشته رامتین کاکاوندی از کتاب‌های پرمخاطب آموزش تنبور است.

سخن نویسنده پیرامون کتاب آموزش تنبور

بهنود مردی از دیار آذربایجان است بنابراین با ساز باغلاما آشنا است. در تدوین این کتاب یاشار کوشید تا سیر تکوین شیوه تدریس ساز باغلاما را مطالعه کند. سپس با تغییر زاویه دید نسبت به آموزش باغلاما طی پنجاه سال اخیر کوشید تنبور را به شیوه‌ای نو آموزش دهد.

بهنود طی سفرهایی که به ترکیه داشت، طیف متنوعی از روش‌های تدریس قدیمی، تا مدرن ترین متدهای تدریس را تهیه کند. شیوه‌ای که در این کتاب آموزش تنبور یاشار بهنود جلد اول برای آموزش تنبور در نظر گرفته شده است، برمبنای این مطالعات و با الهام از شیوهی تدریس باغلاما که از زوایای مختلف، بسیار نزدیک تر از سه تار و تار به تنبور است، تالیف شده است و این دومین دلیل برای ضرورت چاپ این کتاب است.

کتاب سه جلدی آموزش تنبور یاشار بهنود

وزن خوانی واژگانی، روشی بسیار خوب و موفق در آموزش کشش نت‌ها است. این شیوه آموزش، در بسیاری از کشورها و بسیار پیش تر از کشور ما به کار گرفته شده و از آن به عنوان شیوهای موفقیت آمیز در آموزش کشش نت یاد شده است.

چند سال پیش با کتاب وزن خوانی واژگانی نوشته آقای ارشد طهماسبی آشنا شدم و در کلاس هایم آموزش کشش نت با کمک وزن خوانی واژگانی را شروع کردم. نتیجه بسیار خوب بود و هنرجو به آسانی می‌توانست با مفهوم کشش نت آشنا شود و این برایم بسیار رضایت بخش بود.

از آن روز تا به حال، آموزش وزن خوانی واژگانی را به صورت بخشی جدا نشدنی از آموزش تنبور، در دستور کار کلاسهایم قرار دادم. این شیوه در تمامی دروس موجود در این کتاب گنجانده شده است. این سومین دلیل من است برای شکل گیری شرط سوم یعنی ضرورت.

درباره کتاب آموزش تنبور یاشار بهنود

بخش اول
مجموعه آموزش تنبور است شامل سه قسمت است:

• جلد نخست: مبانی
• جلد دو: تصنیفها و ذکرها
• جلد سه: مقامات مجلسی

این مجموعه، جهت پیکربندی مطالب مورد نیاز برای هنرآموز و هنرجوی تنبور تالیف شد. در بخش اول، بیشتر به آشنایی با موسیقی و نت خوانی و مبانی تنبورنوازی پرداخته شد. میزان نماها دو ضربی هستند (دو چهار و شش هشت) و از پرداختن به سایر میزان نماها صرف‌نظر شد.

بخش دوم
یعنی تصنیفها و ذکرها، مبحث میزان نما با دقت و دامنه بیشتری ارائه شده و به صورت تخصصی تر به تنبور نگاه شد. دروس کتاب دوم، تصنیفها و ذکرهایی هستند که توسط اساتید به نام تنبور، خلق شدند. این تصنیف‌ها به عنوان مدخلی مناسب برای ورود به جهان تنبور شناخته می‌شوند. در نهایت، در بخش سوم، هنرجو با مقامات مجلسی تنبور آشنا می‌شود و قدم به دنیای اساطیری تنبور می‌گذارد.

بخش سوم

بدیهی است که استفاده بهینه از مطالب موجود در این مجموعه، منوط به یادگیری آن نزد آموزگار تنبور است. انتشار کتب آموزش تنبور، هدفی غیر از پدید آوردن خوداموز دارد.
هنرجوی تنبور با تسلط بر نت‌خوانی و نت نویسی، با زبان مشترک دنیای موسیقی آشنا می‌شود. هنرجوخواهد توانست به کمک این ابزار با نوازندگان سایر سازها شروع به گفتگو کند.
به باور من، این گفتگوی سازها، دنیاهای هر دو نوازنده را غنی‌تر خواهد کرد و دروازه‌ای به سوی خلق زیبایی‌های تازه، خواهد گشود.

آشنایی با یاشار بهنود

یاشار بهنود مدرس تنبور و باغلاما و مؤلف سه جلد کتاب آموزش تنبور است که طی سال‌های ۹۰ تا ۹۵ توسط نشر نای و نی منتشر شده‌ است. وی از سال ۱۳۷۵ سرپرستی گروه تنبورنوازان مشتاق را بر عهده دارد و همراه با این گروه، بالغ بر سی کنسرت در ایران، ترکیه و آلمان اجرا کرد. بهنود در سال ۱۳۵۵ در تبریز متولد شد و تنبور نوازی را از سال ۱۳۶۸ نزد پدربزرگ خود، استاد جواد دوستی، آغاز کرد. آلبوم خسرو مه‌رویان اولین آلبوم با آهنگسازی اوست که با مجوز اداره‌ی فرهنگ و ارشاد اسلامی در بهار سال ۱۳۹۷ منتشر شد. وی فارغ‌التحصیل رشته‌ی مهندسی مکانیک از دانشگاه تبریز است.

در تدوین کتاب آموزش تنبور یاشار بهنود جلد اول، سعی شد دقت کافی در انتقال مطالب و درج جزئی ترین نکات اعمال شود. یاشار تاکید دارد که این کتاب، یک کتاب خودآموز نیست. یا حداقل هدف اصلی بهنود، تالیف کتاب خودآموز برای تنبور نبود.